JEWISH.ORG.PL

logo

JEWISH.ORG.PL

Uncategorized
Home›Uncategorized›Pomnik w Katowicach

Pomnik w Katowicach

By aktivo
28 lipca 2015
1374
0
Share:

Prezydent Miasta Katowice Piotr Uszok zaprasza Artystów i architektów do wzięcia udziału w konkursie rzeźbiarsko-architektonicznym na opracowanie i wykonanie projektu pomnika Henryka Sławika i Józefa Antalla seniora w Katowicach.

Pomnik Henryka Sławika (1894 – 1944) i Józefa Antalla seniora (1896 – 1974) – bohaterów trzech narodów polskiego, żydowskiego i węgierskiego zostanie wzniesiony na placu przed Spodkiem w sąsiedztwie budynku Międzynarodowego Centrum Kongresowego i hali widowiskowo-sportowej „Spodek”. Pomnik ten będzie symbolem przyjaźni polsko – węgierskiej.

1894 – Henryk Sławik przyszedł na świat w Szerokiej (obecnie część Jastrzębia-Zdroju) w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Przed I wojną światową ukończył pruską Volksschule, podczas I wojny światowej walczył na froncie wschodnim i dostał się do niewoli rosyjskiej, po powrocie z niewoli zaangażował się w akcję plebiscytową na rzecz przyłączenia Śląska do Polski i walczył w powstaniach śląskich (w pułku pszczyńskim), w okresie międzywojennym – do 1939 roku – mieszkał w Katowicach (od roku 1928 przy ulicy św. Jana), dziś w miejscu tego domu jest upamiętniająca to tablica. Jako członek Polskiej Partii Socjalistycznej był zaangażowany w popularyzowanie oświaty i sportu dla młodzieży w szeregu towarzystw oświatowych i gimnastycznych. Był redaktorem PPS-owskiej „Gazety Robotniczej”, w 1928 roku założył rodzinę, żeniąc się z warszawianką, Jadwigą Purzycką. W sierpniu 1939, w przededniu wybuchu II wojny światowej, wysłał żonę z córką Krystyną do rodziny, do Warszawy. W pierwszych dniach września, mając 45 lat, wraz z wojskiem polskim, na zawsze opuścił Katowice i Śląsk, i udał się na Węgry z zamiarem przedostania się do Wojska Polskiego na Zachodzie. Przeczucie nie myliło go, po latach odnaleziono Sonderfahndungsbuch Polen, księgę gończą Gestapo, w której figuruje na stronie 153 jako osobą poszukiwana, co w praktyce równało się wyrokowi śmierci w przypadku schwytania przez Niemców. Na Węgrzech znalazł się w jednym z setek obozów dla uchodźców z Polski. Zauważony przez wizytującego obóz Józefa Antalla seniora, wysokiego urzędnika węgierskiego Ministerstwa Spraw Zewnętrznych, jako sprawny organizator, jesienią 1939 roku przybył do Budapesztu, gdzie wkrótce został Przewodniczącym Polskiego Komitetu Obywatelskiego. W latach 1939 – 1944 organizował pomoc dla uciekinierów z Polski jako delegat polskiego rządu Emigracyjnego. Wszechstronna działalność Sławika na Węgrzech (pomoc uciekinierom cywilnym, wojskowym, ze szczególnym uwzględnieniem uchodźców pochodzenia żydowskiego) była dobrze znana Niemcom, którzy w sierpniu 1944 zdołali go aresztować. Aresztowany został także jego węgierski opiekun, współpracownik i przyjaciel, Józef Antall. Sławik mimo tortur nie ujawnił roli Antalla w działaniach wykraczających poza pomoc socjalną – czym uratował mu życie. 23 sierpnia 1944 roku został stracony w Mauthausen wraz z grupą 4 innych Polaków – którzy podobnie jak on – prowadzili na Węgrzech działalność niepodległościową. Po wojnie, w tzw. Polsce Ludowej, przemilczano jego bohaterskie zasługi i skazano go na zapomnienie. Po wielu latach, staraniem wielu już osób, przywraca się pamięć o Henryku Sławiku. Najważniejsze odznaczenia to Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1990) i Order Orła Białego (2010).

1896 – Józef Antall urodził się w Oroszi, miejscowości w środkowej części Węgier (w rozumieniu granic dzisiejszych) w okresie międzywojennym działacz społeczny, chrześcijański demokrata, wysoki urzędnik węgierskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, po wybuchu II wojny światowej, z ramienia rządu węgierskiego, opiekun uchodźców z Polski, nazwany przez nich „Ojczulkiem Polaków” w przejawie wdzięczności za niezwykłą troskę im okazywaną. Działał wspólnie z Henrykiem Sławikiem przy wszystkich przedsięwzięciach wymienionych w kalendarium z życia Henryka Sławika. Ocalony od śmierci, dzięki bohaterskiej postawie Sławika, przeżył wojnę i przez krótki okres pracował na rzecz odbudowy Węgier. Zmarł w 1974 roku, a na grobie umieszczony został, na jego życzenie, napis POLONIA SEMPER FIDELIS – Polska zawsze wierna. Wkrótce, podobnie jak Sławik w Polsce, skazany na przemilczenie. Po latach odznaczony został – w Izraelu – Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata i – w Polsce – Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi (2010), razem z Henrykiem Sławikiem podczas tej samej uroczystości w Katowicach.

Obie te postacie, Henryka Sławika i Józefa Antalla, poprzez swą wieloletnią wspólną działalność, która przerodziła się w przyjaźń na śmierć i życie, stały się współczesnym symbolem przyjaźni polsko-węgierskiej. Miasto Katowice postanowiło upamiętnić tych niezwykłych ludzi i ich czyny, budując ich wspólny pomnik.

Więcej informacji na stronie: http://www.katowice.eu/pomnikslawikaiantalla/strona-glowna-pomnik.htm

Previous Article

Koncert Nikoli Davida

Next Article

Dźwięki przedwojennej ulicy Gęsiej

0
Shares
  • 0
  • +

Related articles More from author

  • Uncategorized

    Procedura postępowania w przypadku wystąpienia konfliktu interesów

    10 marca 2015
    By aktivo
  • SpołecznośćUncategorizedWiadomościWydarzenia

    Rekonstrukcja wielkiej synagogi w Kielcach

    8 listopada 2021
    By Redakcja
  • Uncategorized

    Dzień Pamięci Holocaustu – Jom Ha-Szoa

    23 kwietnia 2017
    By Redakcja
  • UncategorizedWiadomości

    Wręczenie Medali Honorowowych “Powstanie w Getcie Warszawskim”

    18 kwietnia 2018
    By Tomek Jedrczak
  • Uncategorized

    Żydowski System Pomocy Społecznej

    2 lipca 2015
    By aktivo
  • SpołecznośćUncategorizedWiadomości

    Życzenia noworoczne od żydowskiej społeczności Węgier

    27 września 2017
    By Tomek Jedrczak

Leave a reply Anuluj pisanie odpowiedzi

0

Polecamy

  • Wydarzenia

    Uga w Indiach

  • KulturaWydarzenia

    Monodram „Rachela” w Synagodze Jeszywas Chachmej Lublin

  • Wydarzenia

    Nie tylko pamięć

KulturaSpołecznośćWiadomościWydarzenia

Święta Pesach 5782-2022

  • Zmarł znany izraelski pisarz Amoz Oz

    By Redakcja
    28 grudnia 2018
  • Ukazał się listopadowo-grudniowy numer  “Midrasza”  

    By Redakcja
    23 grudnia 2018
  • POLIN Music Festival: Historia między dźwiękami

    By Redakcja
    21 grudnia 2018

O NAS

Strona www.jewish.org.pl i profil na FB jewish.org.pl są jedynymi oficjalnymi mediami Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce. Znajdują się na nich informacje dotyczące aktualnych wydarzeń w Gminach oraz życia żydowskiego w Polsce i na świecie. Związek zamieszcza tam informacje o imprezach i wydarzeniach które organizuje, lub którym patronuje. Nasze media prezentują też oficjalne stanowisko Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich dotyczące życia polskich Żydów oraz publikują oświadczenia European Jewish Congress dotyczące sytuacji Żydów na całym świecie.

Strona korzysta z dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administacji.

Nasze media społecznościowe

Napisz do nas

redakcja.jewish@jewish.org.pl

Dołącz do nas na Facebooku

Copyright © 2019 jewish.org.pl. All Rights Reserved.
Strona korzysta z dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Dbając o standardy ochrony danych osobowych, w związku z wejściem rozporządzenia RODO, zaktualizowaliśmy politykę prywatności serwisu.