16 kwietnia na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz odbył się 24. Marsz Żywych. Kilka tysięcy osób, przede wszystkim młodych Żydów z ponad 45 krajów, ale także duża grupa polskiej młodzieży, przeszło spod bramy „Arbeit macht frei” w byłym obozie Auschwitz I na teren byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie w pobliżu ruin komór gazowych i krematoriów odbyły się główne uroczystości.

Sygnałem do rozpoczęcia Marszu był dźwięk szofaru, baraniego rogu, który w żydowskiej tradycji nawołuje do pokuty.

W tym roku organizatorzy w szczególny sposób upamiętnili 70. rocznicę wyzwolenia wielu niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady, w tym Auschwitz-Birkenau, a także 70. rocznicę zakończenia II wojny światowej i Zagłady. Młodzi ludzie uczestniczący w Marszu mają być pokoleniem słuchającym opowieści ocalonych, ponieważ to właśnie oni będą odpowiedzialni za przekazywanie tamtych historii.

Główne uroczystości Marszu Żywych miały miejsce przy pomniku na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Zapłonęło tam sześć symbolicznych zniczy symbolizujących sześć milionów ofiar Holokaustu. Na zakończenie ceremonii wspólnie odmówiono kadisz – żydowską modlitwę za zmarłych.

W wielu miejscach na terenie byłego obozu uczestnicy Marszu zostawili drewniane tabliczki z nazwiskami pomordowanych, symbolizujące żydowskie nagrobki – macewy. Wiele z nich znalazło się na rampie, gdzie naziści dokonywali selekcji przywiezionych z całej Europy Żydów.

Marsz Żywych jest częścią międzynarodowego projektu edukacyjnego, który odbywa się w Polsce i Izraelu. Przez prawie tydzień grupy odwiedzają miejsca związane z tradycją żydowską oraz Zagładą. Druga część programu odbywa się w Izraelu.

Marsze Żywych organizowane są od 1988 r. w Dniu Pamięci o Zagładzie (Jom HaSzoa), którego data związana jest z powstaniem w getcie warszawskim. W pierwszym marszu wzięło udział około 1,5 tysiąca Żydów. Od 1996 r. odbywają się corocznie. Największy miał miejsce w 2005 r., w 60. rocznicę wyzwolenia Auschwitz, kiedy uczestniczyło w nim około 20 tys. osób.

Holokaust stanowił bezprecedensową próbę masowego mordu przy użyciu metod przemysłowych, która nigdy wcześniej i później nie była przeprowadzona w takiej skali. W założeniach miał doprowadzić do „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”, czyli wymordowania całego narodu. W Auschwitz, największym ośrodku zagłady, Niemcy zgładzili ponad milion sto tysięcy ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i obywateli innych narodów.

Fot. Paweł Sawicki/PMA-B