Kalendarium światowego ruchu  Makabi (skrót)

1898   

Podczas drugiego kongresu syjonistycznego w Bazylei paryski lekarz Max Nordau prezentuje koncepcję „muskularnego judaizmu” opartą na ideale „umięśnionego Żyda”

1899   

Pokazy gimnastyczne podczas Światowych Kongresów Syjonistycznych stają się tradycją. Podczas Trzeciego Kongresu Syjonistycznego w Bazylei odbywa się  pokaz 35 żydowskich gimnastyków z Niemiec i Austro-Węgier. W swoim przemówieniu Teodor Herzl apeluje do uczestników:  Połączcie się młodzi, potrzebujemy was. Kształćcie nie tylko swoją duszę lecz również doskonalcie swoje mięśnie. Bądźcie silni. Wierzę, że powstanie nowe wspaniałe pokolenie Żydów  kraju. Synowie Makabeuszy odżyją. „We want to turn Jewboys into Jewish boys.”

1900   

W Warszawie rozpoczyna działalność Koło Sportowe przy istniejącym Stowarzyszeniu Subiektów Handlowych Wyznania Mojżeszowego.

1901   

Pierwszy klub polskich Żydów powstaje we Lwowie – Makabi Lwów.

1903   

W Niemczech  tworzone są żydowskie „Turner-Schafty”, stanowiące zawiązek  późniejszego Światowego Związku Makabi.

1906   

Gimnastyczny Klub Makabi pod nazwą „Rishon-le-Zion” powstaje w Jaffie. W 1912 roku klub przekształca się w Gimnastyczny oraz Sportowy Klub Makabi w Jaffie.

1907   

Rozpoczyna działalność  Makabi Kraków.

1908   

W latach 1908-1914 podczas festiwali w Rehovot organizowane są coroczne zawody sportowe dla młodzieży osiedlonej na Ziemi Izraelskiej (po I Wojnie Światowej powrócono do tej imprezy, zawody rozgrywane były pod patronatem Makabi).

1911   

Powstający Klub Makabi w Jerozolimie zrzesza Żydów w Palestynie.

1912   

Polski ruch Makabi rozszerza się – powstaje Klub „Makabi Łódź” w Polsce.

1915

Makabijczycy z Jaffy wspierają wojska brytyjskie w operacji Gallipoli

Powstaje Klub Makabi Warszawa. Do II Wojny Światowej jest największym atletycznym klubem żydowskim w Europie.

1918   

Wcielenie członków Makabi do Żydowskiego Batalionu  „Royal Rifles”.

1919   

W Palestynie obraduje Pierwsze Zgromadzenie Makabi.

1921   

Podczas XII Światowego Zjazdu Syjonistycznego w Karlsbadzie, Zgromadzenie Żydowskich Stowarzyszeń Sportowych podejmuje decyzje o zmianie swojej nazwy na Światowy Związek Makabi.  Celem Związku jest fizyczna i moralna odnowa Żydów dla odbudowy i utrzymania żydowskiej ziemi. Przyjęto program, w którym obok nauki języka hebrajskiego oraz żydowskiej historii uwzględnia się również sport i wychowanie fizyczne –  Makabi  ma przygotowywać młodzież do obrony żydowskiego życia i własności żydowskiej wszędzie, a zwłaszcza w Ziemi Izraela.

1923   

Światowy Związek Makabi liczy już około 100 000 członków w 22 krajach.

1925   

Pierwsza wizyta drużyny piłki nożnej Makabi Tel-Aviv w Polsce.

1928   

Powstaje  Żydowska  Rada  Wychowania Fizycznego Rzeczpospolitej Polskiej, której

celem jest wychowanie i rozwój fizyczny młodzieży żydowskiej obojga płci w ramach organizacji sportowych oraz tworzenie nowych placówek wychowania fizycznego.  Rada działała do 1931 roku.

Powstaje Zrzeszenie Żydowskich Kobiecych Stowarzyszeń Sportowych. W 1932 r. ok. 20 klubów. W 1931r., dzięki pomocy Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, zostaje wyszkolonych ok. 150 instruktorek gier sportowych oraz 85 instruktorek ćwiczeń gimnastycznych. W końcu lat 30. powstają sekcje kobiece Związku Makkabi. nad którym pieczę sprawuje specjalny Referat Kobiecy.

1929    Kongres Światowego Związku Makabi w Ostrawie na Morawach,  uchwala rezolucję o zorganizowaniu pierwszych Światowych Igrzysk Makabi w Tel-Avivie w 1932r.

Światowy Związek Makabi liczy około 650 000 członków w 35 krajach.

1930    I Zjazd Wszechświatowego Związku Makabi w Polsce. W roku 1936 Związek Makabi zrzesza około 200 000 osób w 150 klubach gimnastycznych i sportowych.  W Związku Makabi  Polska były zrzeszone są: Ha-Szomer-ha-Cair, Gordonia, Ha-Noar-ha-Cijoni, Akiwa, Achawa, Brit-Hakanaim, Histadrut Akademain Zion, WIZO, Makabea, Brith Trumplerdor.

Rozgrywki Europejskich Igrzysk Makabi.

Utworzenie Makabi Tzair w Niemczech i w Czechosłowacji.

1932   

Pierwsza Makabiada w Tel-Avivie. Polacy Żydzi są najlepszą ekipą. W I Makabiadzie z udziałem 18 ekip z całego świata startuje 66 sportowców z Polski, zajmują drużynowo pierwsze miejsce z wynikiem 368 pkt., wyprzedzając Austrię (281) i USA (277). Zwycięstwa odnoszą m.in: F. Bersohn (dysk kobiet), N. Grynberg (gimnastyka), J. Urkiewicz,G. Borensztejn, M. M.Birenzweig i S. Finkelstein-Finn (boks), sztafeta 4x100m kobiet i zespół piłki nożnej.   M. Freiwald (lekka atletyka), uzyskuje drugie miejsce w trójboju i w skoku w dal oraz trzecie miejsce w skoku wzwyż.

Wybudowanie pierwszego w świecie stadionu Makabi w Tel-Avivie nad brzegiem morza.

1933    Zimowe Igrzyska Makabi w Polsce, w Zakopanem. Makabi w Polsce liczy 40 000 członków. Nasza ekipa zajmuje pierwsze miejsce przed reprezentacjami Czechosłowacji i Austrii. Zwycięstwa dla Polski odnosza: I . Wahrenhaupt (bieg mężczyzn na 18 km), M. Cenker (saneczkarstwo mężczyzn), H. Muckenburn (bieg zjazdowy), sztafeta kobiet (3×5 km).

1935    II Makabiada W Palestynie.  Ekipa Polski (90 osób) zajmuje piąte miejsce (344 pkt) za drużynami Austrii (399), Niemiec (375), Palestyny (361) i USA (337). Zwycięzcami w swoich konkurencjach są: I. Hornstein (800 m kobiet), M. Freiwald (80 m przez płotki kobiet, skok w dal, pentatlon), G. Szrajbman (pływanie mężczyzn, 200 m klas.), H. Rosenberg (wielobój gimnastyczny-12 konklurencji), dr A. Graber (wielobój gimnastyczny-9 konkurencji), J. Neuding (boks), M. Silberbaum (podnoszenie ciężarów), M. Blutstein (kolarstwo-wyścig 50 m), drużyna koszykówki kobiet.

1936    Reprezentacja Makkabi Polska startuje w II Zimowej Makabiadzie (18-24.02.1936 r. Bańska Bystrzyca-Czechosłowacja) z udziałem 11 ekip krajowych z Europy oraz Wolnego Miasta Gdańska. Drużyna polska zajmuje dalsze miejsce, jedno zwycięstwo odnosi I. Wahrenhaupt (bieg mężczyzn na 30 km).

1938    Związek Żydowskich Towarzystw Gimnastycznych  i Sportowych „Makabi” W Polsce zrzesza 158 stowarzyszeń.

1945    Związek Członków Makabi Warszawa w Palestynie, kontynuuje tradycje warszawskich makabeuszy. Zebranie organizacyjne z udziałem około 200 osób odbywa się na dachu budynku Makabi w Tel Awiwie. Celem powołania organizacji jest udzielenie wszechstronnej pomocy członkom ŻKS Makabi Warszawa w emigracji do Palestyny, w uzyskaniu wiz, środków do życia po zawierusze wojennej.

Warszawscy Żydzi reaktywują  tradycje Makabi

1989

Rejestracja klubu „Makabi Warszawa”. Członkowie sekcji szermierczej startują w turniejach okręgu warszawskiego.

1993 Jako pierwszy polski zespól po drugiej wojnie światowej, Makabi Warszawa uczestniczy w XIV Makabiadzie zdobywając brązowy medal w drużynowym florecie kobiet.

* *

Całość tekstu zamieszczona jest w albumie „Bądź silny i odważy – sport żydowski w przedwojennej Warszawie”, opublikowanym przez Fundacje im. prof. Mojzesza Schorra – skrótu dokonała Grażyna Pawlak