O niezwykłej przyjaźni między księciem Adamem Kazimierzem Czartoryskim i Mendlem Lefinem, uczonym Żydem z Satanowa na Podolu, opowie prof. Nancy Sinkoff z Rutgers University z USA. Wykład poświęcony relacjom między polskimi Żydami i magnaterią odbędzie się w Muzeum POLIN w czwartek 19 marca o godz. 18.00. Spotkanie rozpocznie serię otwartych odczytów Dzieje Żydów: stare i nowe pytania.

„Małżeństwo z rozsądku” – tak można by określić relacje między magnatami i Żydami w Polsce od XVI do XVIII wieku. Ich kontakty często sprowadzały się do korzystania przez szlachtę z usług żydowskich zarządców, dzierżawców oraz pośredników handlowych. Czasami jednak związki Żydów i magnatów wykraczały poza ramy interesów. Tak właśnie było w przypadku Mendla Lefina i księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, których połączyła wiara w naukę i zamiłowanie do oświeceniowych idei.

Jak twierdzi legenda, Lefin i Czartoryski poznali się w niewielkim sklepiku prowadzonym przez żonę tego pierwszego. Uwagę księcia przykuła leżąca na blacie książka wybitnego niemieckiego matematyka i filozofa Christiana Wolffa. Zaintrygowany Czartoryski zaczął rozmawiać o niej z Lefinem. Poglądy i wykształcenie Mendla zrobiły na nim tak duże wrażenie, że nie tylko wynajął go jako nauczyciela dla swojego syna, ale też został jego protektorem i zapewnił mu warunki do pracy naukowej. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego korzystał nawet z jego rad, kiedy debatowano na temat reformy Rzeczpospolitej i kwestii praw Żydów.

O ich wyjątkowej przyjaźni, a także o specyfice relacji między Żydami i magnaterią w Polsce w XVIII i XIX wieku, opowie w czwartek 19 marca o godz. 18.00 prof. Nancy Sinkoff z Rutgers University.

Prof. Siknoff zajmuje się m.in. badaniem dziejów Żydów polskich od XVIII do XX wieku. Jest absolwentką Columbia University i Jewish Theological Seminary of America.  Brała udział w przygotowaniu galerii Miasteczko i Wyzwania nowoczesności wystawy stałej Muzeum POLIN.

Wykład „Żyd i książę: Mendel Lefin i książę Adam Kazimierz Czartoryski. Studium przypadku relacji magnacko-żydowskich” rozpocznie serię otwartych odczytów Dzieje Żydów: stare i nowe pytania. Muzeum POLIN będzie zapraszać do ich wygłoszenia wybitnych badaczy z Polski i świata, by zadawać im pytania o najważniejsze  procesy kształtujące historię polskich Żydów.

Wykład w języku angielskim tłumaczony na polski.