W 2012 r. Parlament Europejski ustanowił Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych obchodzony 6 marca. Tego dnia upamiętniane są osoby, które XX i XXI wieku w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa miały odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom i występować w obronie prawdy.

Z tej okazji w sobotę 7 marca o godz. 19.00 MHŻP zaprasza na dyskusję, podczas której porozmawiamy o pamięci o polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata i upamiętnianiu ich postaw. Zastanowimy się, jak mówiono i pisano o Sprawiedliwych na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, od lat powojennych do dziś.

W ostatnich latach narasta publiczna dyskusja na temat upamiętniania Polaków ratujących Żydów podczas Zagłady. Jej rezultatem jest wiele projektów upamiętnień:  m.in. dwa pomniki mające powstać w Warszawie, projekt kaplicy w Toruniu, a także przygotowywane w Markowej muzeum imienia rodziny Ulmów. Szczególnie dyskutowana jest inicjatywa wzniesienia pomnika „Ratującym – Ocaleni”, której przewodzi Fundacja „Pamięć i Przyszłość”. Gorącą polemikę wywołuje planowana lokalizacja – w bliskim sąsiedztwie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Pomnika Bohaterów Getta.

Dyskusja organizowana w Muzeum pozwoli przyjrzeć się tym zjawiskom w szerszym kontekście: jak funkcjonował i funkcjonuje dyskurs o Sprawiedliwych w krajowej historiografii, w sferze społecznej, symbolicznej, w inicjatywach edukacyjnych i twórczych.  Zastanowimy się, jak temat ukrywania i udzielania pomocy Żydom obecny jest w  polskich szkołach, jak opracowywany jest w sztuce współczesnej, jaką funkcję pełni w dyskusji publicznej, jak kształtuje pamięć zbiorową i, co za tym idzie, jak wpływa na obraz polsko-żydowskich relacji.

W dyskusji udział wezmą: Ewa Junczyk-Ziomecka, Grzegorz Siwor, dr Patrycja Dołowy, dr Tomasz Żukowski. Prowadzenie dyskusji: Joanna Król.

Więcej o panelistach:

• Ewa Junczyk-Ziomecka – prawniczka, dziennikarka; była wicedyrektorem Muzeum POLIN, sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, konsulem generalnym RP w Nowym Jorku; przez ostatnie cztery lata związana z Fundacją Edukacyjną Jana Karskiego, inicjatorka honorowania Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przez Prezydenta RP państwowymi odznaczeniami w latach 2007-2010.

• Grzegorz Siwor – polonista w XVI LO w Krakowie, specjalizuje się w edukacji na temat Zagłady, współpracuje ze szkołami w Izraelu, z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji, z Muzeum Galicja, Fabryką Emalia Oskara Schindlera, brał udział w seminariach dla nauczycieli na temat nauczania o Zagładzie m.in. w Instytucie Yad Vashem, Memorial de la Shoah, Haus der Wannsee-Konferenz. Jest autorem książki „Enoszijut – opowieść o Dawidzie Kurzmannie” poświęconej postaci „krakowskiego Janusza Korczaka”.

• dr Patrycja Dołowy – z wykształcenia doktor nauk przyrodniczych. Działaczka społeczna, popularyzatorka wiedzy, artystka multimedialna. Ma na koncie ponad 50 wystaw w Polsce i zagranicą. Autorka sztuki teatralnej „Kryjówka/Hideout”, mówiącej o doświadczeniu ukrywania się Żydów podczas II wojny światowej (reż. Paweł Passini, neTTheatre). Wiceprezeska Fundacji MaMa, współpracuje stale m. in. z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Centrum Kultury Jidysz.

• dr Tomasz Żukowski – pracownik Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie. Zajmuje się literaturą współczesną i strategiami dyskursu publicznego, w tym dyskursem o Zagładzie i sposobem jego funkcjonowania w sferze symboliczno-społecznej.

Prowadzenie dyskusji

• Joanna Król – w Muzeum POLIN zajmuje się projektami historii mówionej, w ramach projektu „Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie Pamięci” współrealizowała film „Ocaleni” oraz wystawę poświęconą polskim Sprawiedliwym wśród Narodów Świata.

7 marca (sobota), godz. 19, wstęp wolny. Dyskusja tłumaczona na język angielski i Polski Język Migowy.