W środę, 31 października, o godz. 11.00 (u zbiegu ulic Nowolipki i Smoczej) odbyła się uroczystość nadania skwerowi imienia Józefa Rotblata. W wydarzeniu wzięli udział  Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent m.st. Warszawy oraz przedstawiciele Rady m.st. Warszawy. W ten sposób uczczono 110. rocznicę urodzin warszawskiego noblisty. – Przywracamy pamięć o Józefie Rotblacie, skromnym warszawiaku i wielkim naukowcu – mówiła podczas uroczystości Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy.

W wyniku uchwały rady urzędu miasta z sierpnia, teren zieleni na Woli, po południowo-zachodniej stronie skrzyżowania ulic Nowolipki i Smoczej nazywa się teraz “Skwerem Józefa Rotblata”. Miejsce nie zostało wybrane przypadkowo – stała tam kiedyś kamienica, w której Rotblat spędził dzieciństwo i lata młodości.

Józef ROTBLAT (1908-2005)

z urodzenia warszawiak, Polak żydowskiego pochodzenia, radiobiolog. W latach 30. był wyróżniającym się fizykiem młodego pokolenia.

W 1939 roku wyjechał do Anglii, gdzie działał jako młody naukowiec i współpracował z noblistą, Jamesem Chadwickiem. Był jedynym uczonym pracującym przy Projekcie Manhattan, który odmówił przyjęcia obywatelstwa brytyjskiego lub amerykańskiego. Jako pierwszy naukowiec w historii porzucił pracę nad bombą atomową kierując się względami moralnymi.

W 1955 roku stał się jednym z jedenastu sygnatariuszy Manifestu Russella-Einsteina. W apelu najwybitniejsi przedstawiciele światowej nauki wzywali liderów politycznych do pokojowego wykorzystania osiągnięć współczesnej techniki.

Dwa lata później, w 1957 Józefa Rotblat stał się współzałożycielem i liderem pacyfistycznego ruchu naukowców Pugwash. W ramach inicjatywy organizował coroczne spotkania najwybitniejszych naukowców oraz polityków z obu stron żelaznej kurtyny, co łagodziło z napięcia polityczne. W 1995 roku wraz z ruchem Pugwash otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, „za wysiłki zmierzające do zmniejszenia roli, jaką broń nuklearna odgrywa w polityce międzynarodowej”.

Fot. R.Motyl, UM Warszawa