Oświadczenie Europejskiego Kongresu Żydów (EJC) w sprawie litewskiej pisarki Ruty Vanagaite i nałożonemu na nią zakazowi publikowania przez nią książek.

—–

Europejski Kongres Żydów (EJC) potępia skandaliczne ataki na Rutę Vanagaite, litewską pisarkę, która pisała o litewskim współudziale w Holocauście. Ataki te zawierały groźby wymierzone przeciwko niej oraz zapowiadały decyzję o zapobieganiu publikacji i rozpowszechnianiu jej prac.

„Jest czymś nie do pomyślenia, aby w 2017 roku książki z poglądami, z którymi niektórzy się nie zgadzają, nie były publikowane z przyczyn czysto politycznych. Przypomina to mroczne czasy przeszłości” powiedział dr Moshe Kantor, prezes EJC. „Ruta to odważna kobieta, której głos jest konieczny, aby Litwini stawili czoła przeszłości, zwłaszcza okresu podczas Holokaustu. Powinna być chwalona, zamiast atakowana”.

Wydawnictwo Vanagaite, Alma Littera, nakazało wycofanie wszystkich książek z dystrybucji oraz zerwało z nią wszystkie kontakty po tym, jak zadała pytania dotyczące decyzji litewskiego parlamentu o uhonorowaniu Adolfasa Ramanauskasa. Wcześniej Centrum Szymona Wiesenthala znalazło dowody świadczące o jego prawdopodobnym zaangażowaniu w zbrodnie Holokaustu, w Druskiennikach, w pierwszych tygodniach po inwazji niemieckiej.

„Decyzji Alma Littera towarzyszyły brutalne ataki na mnie przez różne osoby publiczne. Najbardziej niebezpiecznym był zamieszczony komentarz na stronie internetowej Delfi (najbardziej popularny i najbardziej wpływowy litewski portal internetowy) przez Vytaytasa Landsbergisa, pierwszą głowę niepodległego państwa litewskiego – powiedziała Vanagaite. „Napisał, w niezwykle szorstkim artykule, że jedyna rzecz, która mi pozostała po tym akcie zdrady Litwy jest popełnienie samobójstwa”.

EJC wzywa rząd i polityków na Litwie do poważnego zbadania roli Litwinów podczas okupacji hitlerowskiej, do zaprzestania honorowania tych, którzy wzięli udział w kolaboracji z nazistami oraz tych którzy odegrali aktywną rolę w mordowaniu litewskich Żydów. Takie wewnętrzne oczyszczenie narodowe powinno też obejmować pozytywną rolę tych Litwinów, którzy ryzykowali życiem aby ratować Żydów.

EJC wzywa także wydawcę, aby głęboko zastanowił się nad swoją decyzją, de facto, zakazującą pisać czołowemu litewskiemu autorowi w tak istotnych kwestiach, jaką jest rola swojego kraju podczas Zagłady Żydów. Linia pomiędzy zapobieganiem materialnemu docieraniu do opinii publicznej a cenzurą oraz zakazem jest cienka, a niszczenie książek przypomina nam o najciemniejszych okresach w historii Europy.

Ruta Vanagaite/ zdj.: Julius Kalinskas/15MIN