„Nie ma lepszej odpowiedzi na zbrodnie, ludobójstwo i zbrojną agresję niż przestrzeganie praw człowieka” – stwierdzili po wizycie w Miejscu Pamięci Auschwitz ombudsmani z ponad 30 europejskich krajów i regionów. Delegacja, z m.in. polską Rzecznik Praw Obywatelskich profesor Ireną Lipowicz oraz Ombudsman Europejską Emily O’Reilly, odwiedziła Muzeum 29 kwietnia.

„Nie ma lepszej odpowiedzi na zbrodnie, ludobójstwo i zbrojną agresję niż przestrzeganie praw człowieka. Dlatego my – zgromadzeni w Auschwitz reprezentanci urzędów Ombudsmana w krajach europejskich – domagamy się od wszystkich parlamentów, rządów i przywódców naszego kontynentu większej determinacji i skuteczności w realizacji tych praw” – ta deklaracja europejskich rzeczników praw obywatelskich znalazła się w księdze pamiątkowej Muzeum.

– Rzecznicy praw obywatelskich, ombudsmani wszystkich krajów Europy, pilnują w swoich krajach podstawowych standardów praw człowieka i tego, abyśmy nie zapominali po co jest państwo i po co jest jego organizacja. Ma ono chronić słabszych i pilnować godności człowieka – powiedziała prof. Irena Lipowicz, polska Rzecznik Praw Obywatelskich. – Podpisanie deklaracji tu, w Miejscu Pamięci Auschwitz, ma ogromną moc. Wielu z nich jest tu pierwszy raz. To jest bardzo trudne emocjonalnie spotkanie dla kogoś, kto całe życie poświęca tropieniu nawet małych przejawów pogardy dla człowieka. Zetkniecie z tym ogromem pogardy przemysłu śmierci, całą ideologią nazistowską, jest bardzo trudne, ale jest konieczne, abyśmy pamiętali wspólnie i abyśmy właśnie w tym miejscu potwierdzali prawa człowieka – dodała prof. Lipowicz.

Gości powitał dyrektor Muzeum dr Piotr M.A. Cywiński. – Auschwitz jest realną antynomią praw człowieka. Na tym jednak tragicznym doświadczeniu budowano po wojnie nowy porządek prawa, który objął takie pojęcia prawne jak ludobójstwo i zbrodnie przeciwko ludzkości. Na tej kanwie także Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło w 1948 roku Powszechną Deklarację Praw Człowieka, a w 1950 została uchwalona Europejska Konwencja Praw Człowieka – przypomniał dyrektor Cywiński.  – W ten sposób Auschwitz, jeśli jest miejscem ważnym dla wielu ludzi i instytucji, to jest szczególnie fundamentalnym Miejscem Pamięci dla europejskich ombudsmanów – dodał.

Ombudsmani zwiedzili część ekspozycji, m.in. blok 4 poświęcony prowadzonej przez Niemców w Auschwitz Zagładzie Żydów, blok 5, gdzie prezentowane są osobiste przedmioty zrabowane ofiarom, blok 27 – wystawę żydowską, a także krematorium i komorę gazową w byłym obozie Auschwitz I.

W drugiej części wizyty Rzecznicy Praw Obywatelskich odwiedzili były obóz Auschwitz II-Birkenau. Przeszli wzdłuż rampy, na której Niemcy dokonywali selekcji deportowanych do obozu na zagładę Żydów. Zobaczyli także ruiny komór gazowych i krematoriów. Przy pomniku upamiętniającym ofiary obozu goście złożyli hołd ofiarom obozu, zapalając symboliczne znicze.

Wizyta, która była częścią 10. Seminarium Europejskiej Sieci Rzeczników Praw Obywatelskich, zakończyła się w budynku tzw. Sauny na terenie Birkenau, gdzie ombudsmani podpisali wspólną deklarację.